Страна: Беларусь
Писательница, дизайнер, исследовательница визуальной культуры.
Родилась в 1992 г. в Минске (Беларусь). Первый роман «Другая сторона зеркала» (на белорусском языке, оригинальное название «Адваротны бок люстра») закончила в 16 лет, отрывки публиковались в литературном журнале для подростков «Бярозка» весной 2010 г., в 2012 г. роман вышел в издательстве «Логвінаў» и в 2013 г. занял второе место на конкурсе «Літаратурны дэбют» имени Максима Богдановича. В том же году продолжение романа вошло в список финалистов на конкурсе «Экслібрыс» имени Янки Мавра.
В 2013-2014 гг. слушательница «Школы молодого писателя» («Школа маладога пісьменніка») в Минске, публикации короткой прозы в таких периодических изданиях, как «Наша Ніва», «Маладосць», «Дзеяслоў» и др., а также в коллективных сборниках «Сказки моего города» («Казкі майго горада», Минск: издательство «Кнігазбор», 2015 г.) и «Мой день начинается» («Мой дзень пачынаецца», Минск: издательство «Мастацкая літаратура», 2015 г.).
В 2015 г. получила степень бакалавра дизайна в Европейском гуманитарном университете в Вильнюсе (Литва), дипломной работой стало авторское оформление проекта «Адваротны бок люстра», который расширился до трилогии. Осенью того же года дизайн-проект вошел в пятерку лучших работ в номинации «графический дизайн» на международном конкурсе Британской школы дизайна «Дизайн-Дебют 2015» в Москве (Россия), а в январе 2016 г. в издательстве «Мастацкая літаратура» в Минске под одной обложкой вышла полная версия трилогии «Адваротны бок люстра». В 2016-2017 гг. книга транслировалась на белорусском национальном радио, в 2017 г. трилогия вошла в список финалистов конкурса литературы для детей и подростков «Прэмія Цёткі» (Беларусь), в лонг-лист конкурса «Новая детская книга» (Россия) и в список финалистов Национальной литературной премии (Беларусь).
В 2017 г. получила степень магистра социологии по направлению «Культурные и визуальные исследования» в Европейском гуманитарном университете, защитив диссертацию о дизайне белорусских бумажных денег. В этом же году приняла участие в новом проекте Школы молодого писателя «Второй год», в рамках которого написала детективный роман «Губернский детектив. Дело о кровавых дукатах» (на белорусском языке, оригинальное название «Губернскі дэтэктыў. Справа аб крывавых дукатах») в мастерской Людмилы Рублевской. Роман был опубликован зимой 2017 года в издательстве «Кнігазбор».
В данный момент учусь в докторантуре по направлению «Философия», преподаю эссе, принимаю участие в активистских проектах по развитию инклюзивного общества в Беларуси, а также продолжаю писать и оформлять книги — свои и чужие.
Country: Belarus
Writer, designer, researcher in the field of visual culture.
Born in 1992 in Minsk (Belarus). First novel Another Side of the Mirror (in the Belarusian language, original title Advarotny bok lustra) was finished at the age of 16, fragments of the novel were published in the Biarozka literary magazine for teenagers in spring, 2010. In 2012 the novel was published at Lohvinau Publ. and got the Debut in Literature by the name of Maksim Bahdanovich II diploma in 2013. The same year the sequel of the novel became a finalist at Exlibris Contest by the name of Yanka Maur.
In 2013-2014 became a student at the School for Young Writers in Minsk, short prose published in periodicals Nasha Niva, Maladosc, Dziejaslou, and in collective anthologies The Tales of My City (Kazki mayho gorada, Minsk: Knihazbor Publ., 2015) and My Day is On (Moy dzen pachynayetsa, Minsk: Mastackaya Litaratura Publ., 2015).
In 2015 got a BA in design at European Humanities University in Vilnius (Lithuania), as diploma project a book design and promo production was designed for Another Side of the Mirror, which was extended as a trilogy by that time. In autumn that year the design project became a finalist at Design Debut 2015 international contest (graphic design nomination) held by British Higher School of Art and Design in Moscow (Russia). In January, 2016, the full edition of the trilogy was published at Mastackaya Litaratura Publ. in Minsk. In 2016-2017 Another Side of the Mirror was broadcasted on the national radio in Belarus, in 2017 the book became a finalist at Ciotka Award contest and National Book Award in Belarus and was also long-listed at the New Child’s Book Award in Russia.
In 2017 got an MA in visual sociology at European Humanities University, having defended a thesis investigating the design of Belarusian paper money. The same year participated in the new project by the School for Young Writers and completed a detective novel The Guberniya detective. The Case of the Blood-Stained Ducats (in the Belarusian language, original title Gubernski detektyu. Sprava ab kryvavykh dukatakh) curated by Liudmila Rubleuskaya. The novel was published in winter, 2017, at Knihazbor Publ.
Currently studying at the doctoral program in philosophy, teaching essay, participating in activist projects for developing inclusive society in Belarus, and keeps on writing and designing the books: my own and by other authors.
“Адваротны бок люстра”
прыгодніцка-фантастычны раман
(трылогія)
У Р Ы В А К
Частка першая
Карацей, мноства цудаў утойваецца ў люстрах…
Ян дэ Мен і Гійом дэ Ларыс
РАЗДЗЕЛ 1
— Ну што, здаецца, усё-такі яна… Значыцца, гэта твой выбар? — ціха прамармытаў ён сабе пад нос, пазіраючы ў акно скрозь вузкую шчыліну паміж занавескамі.
На залітым сонечным святлом тратуары стаяла дзяўчынка гадоў пятнаццаці, углядаючыся ў вітрыну антыкварнай крамы. Гэтая крама належала яму, і ён вельмі добра ведаў, што ў вітрыне няма нічога прывабнага для такой юнай асобы, акрамя адной рэчы, і гэтая рэч сама абірала сабе гаспадара. Аднак ці гаспадара?
Ён апусціў занавеску і нервова прайшоўся па кабінеце. На працягу ўсяго жыцця ён задаваў сабе гэтае пытанне. Хто яны: гаспадары ці паслухмяныя выканаўцы чыёйсьці невядомай волі? Ён раптоўна спыніўся пасярод пакоя і правёў рукою па лбе.
— Та-ак, пэўна, старэю, калі ўпадаю ў такі чорны містыцызм, — прамовіў ён з прыкрасцю. — А мабыць, гэта і лепш? Усё роўна рана ці позна мне спатрэбіцца нехта яшчэ.
Ён ізноў падышоў да акна і паглядзеў уніз.
— Яна ж яшчэ зусім дзіцянё. Я заўжды думаў, што гэта будзе нехта старэйшы і ніяк не дзяўчо. Спадзяюся, ты разумееш, што робіш. Хацеў бы я ведаць, што ты там ёй паказваеш, — ціха сказаў ён, пазіраючы на дзяўчынку, якая нібы зачараваная замерла перад шыбай.
Ён ведаў, што адбудзецца, калі выстаўляў гэтую рэч у вітрыну. Калі яму прывезлі гэта, ён праглядзеў усе свае запісы, але яно нідзе не згадвалася. Ён змарнаваў больш за тры месяцы, спрабуючы адчыніць яго. Але яно заставалася глухім і не выяўляла ніякіх прыкмет жыцця. У нейкі момант яму нават здалося, што яно несапраўднае, падробка. Але не, самае што ні на ёсць сапраўднае, ніякіх сумненняў: ён правяраў, і некалькі разоў. Вось толькі яму яно не адчынялася. Яму, хто ўсё жыццё патраціў на іх вывучэнне! Ну што ж, заставалася ці пазбавіцца яго, ці адшукаць таго, каму яно прызначана. Стары разумеў, наколькі ўяўныя былі яго шанцы. Маглі ж прайсці гады, а чалавек не быў бы знойдзены. І як жа ён здзівіўся, калі ўбачыў, што яно зменьваецца. Ён пачаў назіраць. Колькі разоў ён бачыў, як прахожыя на імгненне спыняліся каля вітрыны, як жанчыны ўскідвалі руку, каб паправіць валасы, але, прыгледзеўшыся, паціскалі плячыма і адыходзілі. І вось аднойчы ён убачыў яе. Яна глядзела і бачыла. Тут патрэбна было не памыліцца. І ён вырашыў чакаць. На другі дзень яна прыйшла зноў. І праз дзень прыйшла. Ён ведаў, як гэта здараецца: калі яно абрала цябе, нават думаць ні пра што немагчыма, акрамя як пра яго. Вось і сёння дзяўчынка зноў стаяла перад вітрынай. Яна, напэўна, ужо і бацькам усе вушы прагудзела. Ды толькі хто дазволіць свайму дзіцяняці набыць такую каштоўную рэч? Трэба праверыць, дзе яна жыве. Як дамовіцца з бацькамі, ён здолее прыдумаць, а вось калі яна жыве не там, дзе патрэбна, то ўсё будзе дарэмна, ужо ніякія хітрыкі не дапамогуць.
Дзяўчынка кінула на вітрыну развітальны позірк і пацягнулася прэч ад антыкварнай крамы. Трэба спяшацца за ёй! Мабыць, даручыць каму-небудзь са служачых? Хаця не, справа адказная — пакуль усё растлумачыць ім, час будзе змарнаваны і дзяўчынка знікне. Сам, усё сам! Пляваць на рэўматызмы, галоўнае паспець за ёй. Хоць бы толькі яна жыла дзесьці непадалёк, у Старым месцы, а не ў аддаленым раёнеВільнюсаў велічэзным шматкватэрным доме.
Неўзабаве дзяўчынка выйшла да дома са свежа-афарбаваным фасадам і, адамкнуўшы ключом веснічкі, знікла за брамай. Пастаяўшы яшчэ некалькі хвілін перад яе домам, ён у роздуме рушыў назад. Зараз ён ведаў, дзе яна жыве, але гэтага было недастаткова.
Вярнуўшыся ў краму, ён загадаў перавесіць люстра з вітрыны ў залу. Прадаўцы паспяшаліся выканаць загад гаспадара. Ён падышоў да яго, пільна разглядаючы цені, якія рухаліся па шкле.
— Ты свой выбар зрабіла. Я разумею цябе. Але не магу адправіць дзяўчынку ў невядомае, бо яе жыццё можа аказацца ў небяспецы, пра якую яна нават не падазрае. Я павінен быць упэўнены, што ёй нічога не пагражае.
Ён правёў рукою па раме, зноў намацаўшы павырэзваныя на дрэве лічбы, якія ўжо даўно не давалі яму спакою.
— Няўжо так проста? Ну а чаму ж не? Паспрабуем.
* * *
У гэты раз яна вырашыла прывесці сюды матулю. Пакуль яны ішлі да антыкварнай крамы, якая знаходзілася на вуліцы Сціклю, Бася распавядала ёй пра венецыянскае люстра і ўпрошвала купіць яго. Хаця матулі не асабліва спадабалася ўся гэтая ідэя з набыццём люстра, дзяўчынка спадзявалася, што калі яна яго ўбачыць, то адразу ж згадзіцца. Пакуль матуля даведвалася, колькі каштуе люстра, Бася стаяла перад ім і ўглядалася ў сваё адлюстраванне. Гэта была яна і нібы не яна адначасова. Дзяўчынка бачыла нейкія зыбкія цені, якія няўлоўна ператваралі яе, угадвала адлюстраванне думак, якія яшчэ не склаліся ў сапраўдныя выявы. Люстра нібы клікала яе, абяцаючы нешта і дражнячы фантазію.
— Бася, уяві, яны за яго такую цану заламалі! — усклікнула матуля, вярнуўшыся ад прадаўца. — Яно, вядома, прыгожае, але за такія грошы…
Бася ўмольна паглядзела на матулю.
— Не, гэта задорага. Усё ж такі мы не настолькі багатыя людзі, каб дарэмна марнаваць грошы. Да таго ж, Басенька, навошта яно табе? У тваім пакоі ёсць вялікае люстра, а гэта… у ім нават як мае быць нельга нічога ўбачыць! — працягвала матуля.
— Ну мам, яно так падабаецца мне! Паглядзі, якое яно!
— Якое?
— Загадкавае! — з захапленнем прамовіла дзяўчынка.
— Ох, Баська! Загадкавае… — стомлена прамармытала матуля, пакруціўшы галавой.
Абедзве ў нерашучасці стаялі перад люстрам і разглядалі яго. Раптам у краму зайшоў франтавата апрануты пажылы пан, якога Бася ўжо аднойчы тут бачыла. Калі люстра перавесілі ў залу і яна ў першы раз адважылася зайсці ў краму, ён назіраў за ёю са свайго кабінета. На гэтым пане было дарагое адзенне, якое ідэальна сядзела на яго тоўсценькай фігуры, а з-пад каўнера кашулі была бачна шыйная хустка. Убачыўшы Басю і яе матулю побач з люстрам, элегантны дзядок задаволена ўсміхнуўся і падышоў да іх.
— Цікавіцеся? — спытаў ён з-за матулінага пляча, кіўнуўшы вострай бародкай у бок люстра.
Мама павярнулася да яго.
— О, у гэтай крамцы цэны адбіваюць усялякую цікаўнасць! Вы нават уявіць не можаце, — паведаміла матуля.
Бася тузанула яе за рукаў.
— Што вы кажаце! — зразумела прамовіў стары.
— Так! Цэны завышаюць настолькі, што я проста здзіўляюся, дзе яны знаходзяць пакупнікоў.
— Мам! — Бася зноў тузанула яе за рукаў.
— Ну што, Бася? Ці не так?
— Безумоўна, вы маеце рацыю, — пацвердзіў стары.
Матуля зноў павярнулася да люстра, акідваючы яго ацэньваючым позіркам. Бася бесцырымонна разглядала старога. Заўважыўшы гэта, ён раптам схамянуўся.
— Ах, дарэчы! Дазвольце прадставіцца. Гаспадар гэтай, — ён абвёў залу рукой, — крамкі, Альбрыхт Штоф.
Матуля пакрылася чырванню і з недаверам паглядзела на старога. Каб замяць няўдалую паўзу, Бася працягнула яму руку:
— Варвара Станкевіч.
— Дык Варвара ці Барбара? — прыўзняў бровы стары.
— Ну, наогул кажучы, паводле пашпарта Варвара. Але дома мяне клічуць Бася.
— Тады дазвольце мне клікаць вас мадэмуазэль Барбарá, — паціснуў ён працягнутую руку. — Пазнаёмце ж мяне, калі ласка, з вашай прыгожай спадарожніцай!
— Гэта мая матуля, — сказала Бася.
Стары маляўніча закаціў вочы і пляснуў рукамі.
— Не можа гэтага быць! Вы мяне падманваеце, ніколі б не падумаў.
Матуля манерна працягнула руку для пацалунка:
— Паліна. Насамрэч Басіна матуля.
Дзяўчынка засунула рукі ў кішэні і, цярпліва ўздыхнуўшы, падумала: «Вось жа! Матуля заўсёды здавалася адэкватным чалавекам. Адкуль што бярэцца?»
— Дык значыцца, вас цікавіць гэтае люстра, так? — спытаў пан Штоф.
— Так, вельмі! — усклікнула Бася, са спадзевам пазіраючы на старога.
— Але яно вельмі дарагое, — паспяшалася ўставіць матуля. — Мы не можам сабе дазволіць яго купіць.
— Але, нягледзячы на гэта, мадэмуазэль Барбара жадала б набыць гэтае люстра?
Бася заківала ў знак згоды. Стары ўсміхнуўся і сказаў:
— Тады дазвольце мне прапанаваць вам наступнае. Сёння вечарам да вас прывязуць люстра, вы да яго прыгледзьцеся ды, калі вырашыце пакінуць, тады ўжо і заплаціце. Я думаю, што здолею прапанаваць вам разумную цану…
(3 оценок, среднее: 4,00 из 5)
Загрузка...